De meeste Nederlanders werken op basis van een arbeidsovereenkomst. Een van de kenmerken van het werken op basis van een arbeidsovereenkomst is het ontvangen van loon. Er zijn ook mensen die arbeid verrichten op vrijwillige basis, dus zonder loon te ontvangen. Dit noemen we vrijwilligerswerk. Kenmerken voor vrijwilligerswerk zijn:
- de organisatie betaalt de vrijwilliger geen loon en daarom is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst;
- de vrijwilliger verricht arbeid en wordt aangestuurd door die organisatie;
- de vrijwilliger is niet in dienst bij die organisatie.
Wanneer een organisatie werkt met vrijwilligers gelden hiervoor in een aantal gevallen andere regels dan wanneer een organisatie werkt met werknemers in loondienst. Dit geldt ook voor het opstellen en toetsen van de RI&E. Hierbij zijn drie varianten mogelijk:
1. Een organisatie werkt met zowel werknemers in loondienst (minder dan 40 uur per week) als met vrijwilligers
Organisaties met zowel werknemers in loondienst als vrijwilligers moeten een RI&E opstellen. De RI&E heeft in principe alleen betrekking op de werknemers die in loondienst zijn. Indien in de organisatie gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia heeft de RI&E ook betrekking op de vrijwilligers die in de organisatie werkzaam zijn.
Werken de werknemers in loondienst bij elkaar opgeteld minder dan 40 uur per week dan hoeft de RI&E niet getoetst te worden. De organisatie kan voor het opstellen van de RI&E kiezen tussen een (branche) RI&E en de ‘Checklist Gezondheidsrisico’s’, een verkorte versie van de RI&E. De ‘Checklist gezondheidsrisico’s’ is speciaal ontwikkeld voor organisaties waar minder dan 40 uur per week betaalde arbeid wordt verricht. Klik hier om de checklist in te vullen.
2. Een organisatie werkt met zowel mensen in loondienst (meer dan 40 uur per week) als met vrijwilligers
Organisaties met zowel werknemers in loondienst als vrijwilligers moeten een RI&E opstellen. De RI&E heeft in principe alleen betrekking op de werknemers die in loondienst zijn. Indien in de organisatie gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia heeft de RI&E ook betrekking op de vrijwilligers die in de organisatie werkzaam zijn.
Werken de werknemers in loondienst bij elkaar opgeteld meer dan 40 uur per week dan moet de RI&E getoetst worden. Voor meer informatie over het toetsen van de RI&E en over de verschillende varianten van toetsen klik hier.
3. Een organisatie werkt met alleen vrijwilligers
Een organisatie waar alleen vrijwilligers werken hoeft geen RI&E op te stellen, tenzij er in de organisatie gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia. In dat geval moet er een RI&E worden opgesteld m.b.t. gevaarlijke stoffen en biologische agentia. Deze beperkte RI&E hoeft niet getoetst te worden.
Klik hier voor een schematische weergave van de RI&E verplichting en vrijwilligers.
In de rubriek ‘Veel gestelde vragen’ wordt ook aandacht besteedt aan de RI&E en vrijwilligers.
Meer informatie over arbeidsomstandigheden en vrijwilligers vindt u ook op het Arboportaal.
